Boten

Boten

Buiten regent het en degene die niet aan het roer staat zoekt de beschutting van de kajuit op wat je gelijk in de gelegenheid brengt om eens wat op papier te zetten.

Er zijn tientallen automerken met vele verschillende modellen. Iedere autobezitter wil graag iets van zijn persoonlijkheid meegeven aan zijn voertuig. Door middel van dit status symbool kun je buren en collega’s laten zien wie je eigenlijk bent. Zo rijdt Nico in een prachtige chrysler-voyager, ook wel aangeduid als een refo-container en Paul in een tot op de draad versleten en gedeukte peugeot 405 station.
Bij boten is het al niet anders, de eigenaar is vergroeid met zijn vaartuig. Het geeft een deel van zijn karakter en waarschijnlijk ook van zijn portemonnaie weer. We zullen een paar opmerkelijke boten beschrijven, zodat de lezers van ons weblog hier enig beeld hierbij krijgen.

De troetel boot

In één van de Finse havens meerde zij vlak naast ons af, de troetelboot. Dit 10 meter lange klassieke zeiljacht bestond geheel uit hout. De romp is samengesteld uit honderden gangen die met grote vakkundigheid waren bevestigd glommen in de zon. Het prachtige eiken dek zo glad als een spiegel met daarop mooie klassieke luiken. De gloednieuwe houten mast bezet met glimmend roestvrijstalen beslag. Al het touwwerk, dat over de hele boot de zelfde kleur had, lag keurig opgerold aan dek. Bij het aanmeren nam de schipper, begrijpelijk, de grootste voorzorg. Je zou maar iets raken en een dof plekje in je lak krijgen omdat je langs de stootwil de buurman botst. Onze Panic lag naast dit juweel van fluviatiele kunst. We hebben ons voorgesteld hoe de eigenaar ieder vrij uurtje dat beschikbaar was de afgelopen winter heeft besteed aan het vele malen schuren van zijn romp en dek om het daarna te bedekken met vele malen lak. Hoe voor het te water laten al het beslag van de boot nog eens met een speciaal poetsmiddel tot hoogglans werd opgewaardeerd. We zien de beste man met kousevoetjes voorzichtig over het dek schuifelen om een vogelpoepje te verwijderen. Die zure troep vreet aan je lak. Overigens zaten er geen zeilen op deze boot wat ons vermoeden bevestigd dat de beste man meer van schuren en lakken houdt dan van varen.

De zuipschuit

In het informatie boekje over Finland wordt tenstelligste ontkent dat de fin aan het stereotiep voldoet dat er in de rest van Europa over hem bestaat, namelijk een notoire dronkenlap die elke gelegenheid te baat neemt om grote hoeveelheden alcohol in te nemen.

Liggend in Talin zagen wij de zuipschuiten aankomen. Aan het eind van de zaterdagmiddag liepen ze binnen, met aan boord twee of meer Finse mannen die lekker een weekendje gingen zeilen van Helsinki naar Talin, dachten wij. Al snel hadden we door dat ze heel iets anders kwamen doen. Nog maar net de touwen vast aan de kade of er kwam een steekkarretje aan wal. Getweeën liepen ze richting de drankwinkel en kochten daar zulke bizar grote hoeveelheden drank, dat ze vaak een keer of drie met de steekkar heen en weer moesten om alles op de steiger voor de boot te krijgen. Daarna moest deze lading aan boord worden gebracht en zo worden verdeeld dat het schip niet zou kapzeisen. De meeste lukte dit maar ten dele en de volgende morgen liep de zelfde vloot die de vorige dag binnen was gelopen weer naar buiten. Vaak erg scheef en zo vol geladen dat de gangboorden bijna onder water stonden. Vrolijk namen ze afscheid van elkaar tot het volgende weekend.

Nou hebben wij het vermoeden dat het informatie boekje geschreven is door een Belg achter een bureau die waarschijnlijk nooit een fin heeft gezien en dat hij door de Finse overheid wordt gesubsidieerd.

De confectie boot.

Hij bestaat echt, de confectie boot. Je kunt hem kopen in een winkel en als je eenmaal hebt afgerekend vraagt het meisje achter de kassa of ze hem moet inpakken of dat je hier in het water laat. Het merk wil ik niet noemen maar het begint met een B en het eindigt op avaria. De boten lijken een beetje op de huiskamers die in de ikea gids staan. Alles is op elkaar aangepast en nergens ligt de gebruikelijke rommel, die in ieder geval wel in de huiskamers ligt die wij bezoeken. De boten zijn smetteloos wit, alle apparatuur is nieuw en communiceert moeiteloos met elkaar. Vanuit de kuip lopen keurige gekleurde lijnen naar de mast zodat alles vanuit de kuip goed te bedienen is. In de kajuit kan de gemiddelde Nederlander gewoon recht op staan en aan de ergonomie van de kombuis is aandacht besteed. In het toilet kun je gewoon je kont keren en de lengte van de kooien zijn afgestemd op basketbalspelers. Kortom het is een perfecte boot. Er is maar één nadeel, als je je boot ergens aan een stijger legt, moet je het nummer goed onthouden, anders stap je in het donker gegarandeerd op de verkeerde boot en vindt je in je kooi een hele andere vrouw als die waar je mee naar het stadhuis geweest bent. En wie zou dat nou willen!

De modderschuit.

In de meeste jachthavens met een clubhuis waarvan de leden blazers dragen met koperen knopen vind je ze meestal niet. Voor de modderschuit moet je in de kleine goedkope achteraf haventjes zijn. De modderschuit is makkelijk te herkennen. Aan dek staan altijd wel een paar roestige fietsen die de inwerking van het zoute water slecht verdroegen. In veel gevallen hangt deze boot scheef omdat zich onder in de boot een grote hoeveelheid regenwater heeft verzameld, die zich door de verschillende lekken in het dek naar binnen heeft weten te werken. Een blik in de kajuit laat over het algemeen een kleurrijk landschap zien. Veel blikken verf met de daarbij behorende potjes met uitgedroogde kwasten. Daarbij het een en ander aan vuile vaat die overal los staat op gestapeld. De opbergvakken puilen uit van allerhande kaarten en boeken die noodzakelijk zijn voor het varen, met daarnaast natuurlijk ontspanningsliteratuur en veel oude kranten. Bij het binnen gaan goed opletten want de elektrische bedrading is vastgemaakt aan het planfond en hangt zo in lussen naar beneden dat je er makkelijk met je hoofd achter blijft hangen. Omdat het elektrisch licht verre van betrouwbaar is wordt er gewoonlijk met petroleum lampen verlicht, waardoor het hele interieur met een laag zwarte roet is overdekt. De eigenaar van de boot vindt je vaak in de kuip genietend van een biertje terwijl hij het opruimen nog even uitstelt tot volgend jaar dinsdag.

De windjammer

Natuurlijk weten wij dat met een windjammer iets heel anders bedoeld wordt dan wij er onder verstaan maar we moesten dit soort boten nou eenmaal een passende naam geven. Deze boten zijn van ver al te herkennen. Langs de hele zeerailing is een net gespannen, zodat alles wat kleiner is als 1 meter 20 geen enkele kans maakt om overboord te vallen. In plaats van een bijboot wordt er een miniscuul speelgoed bootje mee gesleept. Aan de verstaging hangen van die handige cirkelvormige dingen om wasgoed aan te hangen. Als de windjammer iets dichterbij komt, kun je deze niet alleen visueel herkennen maar ook auditief. Er stijgt namelijk continu kindergehuil uit op. Wij houden allebij erg van kinderen, maar hopen dat een windjammer niet direct naast onze boot komt te liggen. Het kindergehuil gaat gewoonlijk door tot diep in de nacht en start bij het eerste licht. Dat is in de contreien waar wij op dit moment varen toch al weer om een uur of twee. Bij het aan boord hebben van meerdere kinderen kunnen deze hun diensten precies laten overlappen. Op de windjammer zijn ook altijd twee volwassenen aanwezig. De eerste is de vader die gewoonlijk de veroorzaker is van deze ellende. Hij wilde zo graag deze zomer een lange tocht maken met de boot en was er van overtuigd dat de kinderen nu oud genoeg zijn en volop zullen genieten van zo’n sportieve vakantie. En genieten doen de kinderen volop. Urenlang moeten ze in de kajuit blijven en zich vermaken met een kleurboek of hun Nitendo. Dat is veel leuker dan thuis waar ze 10 keer zoveel ruimte hebben, een computer, vriendjes, een fiets en de televisie. Dit "genieten" uiten ze in langdurige huil en drift buien, bij voorkeur in de uren dat ze in de haven liggen. Dan is er ook vaak een tweede volwassene aan boord, de moeder. Zij is in de regel verantwoordelijk voor het tot bedaren brengen van haar kroost, de huishoudelijke taken aan boord, en het goochelen met touwen tijdens de verschillende aanleg manoeuvres. Vaak zien wij de vader ’s avonds laat nog met een drankje in de hand nagenietend in de kuip zitten en als wij heel vroeg op staan zien we moeder, met verwarde haren en in pyjama al weer in de kajuit bezig om haar kinderen tot stilte te manen (al dan niet met harde hand), zodat ze niet de hele jachthaven om 5 uur ’s nachts wakker brullen. We kunnen het echt iedereen aanraden om eens een zeilvakantie te maken met kleine kinderen en vragen ons af waarom we dit onze eigen kinderen op jonge leeftijd hebben onthouden.

De vertrekkersboot

Dit is echt andere koek. Deze boten zijn groter, mooier, beter uitgerust, zeewaardiger en natuurlijk ook duurder dan alle andere boten. Ze zijn vanaf de kiel aan doordacht ontworpen en met de nodige hulp gebouwd door de trotse eigenaar. Deze eigenaar heeft in Nederland alles achter gelaten. Hij heeft zijn goed betaalde baan opgezegd of zijn bedrijf verkocht. Al zijn dierbare spullen in dozen gepakt en opgeslagen. De andere troep is weg gegeven of via marktplaats te koop aangeboden en hij heeft zijn huis verkocht. Om toch nog een plekje in Nederland te hebben heeft hij nog wel een appartementje ergens in de binnenstad gehuurd dat spaarzaam ingericht is met de weinige meubeltjes die niet opgeslagen of verkocht zijn. De vertrekkersboot vaart over alle wereldzeeën maar uiteindelijk komen ze allemaal weer terug in de jachthaven waaruit ze zijn vertrokken. Mischien moeten we het gewoon de terugkomboot gaan noemen.

De Veerboot

Voor deze boten hebben we geen goed woord over. Eigenlijk is het ook helemaal geen boot, maar een te korte brug die drijft. Op het vaartuig zelf is niet veel aan te merken. Het is lelijk en plomp, het vaart altijd hetzelfde onbenullig korte stukje en is bijna altijd geel. Daar kunnen we wel mee leven. Met de persoon die hier het beheer over voert echter niet. We weten niet hoe deze veerbootkapitiens worden geworven, maar hebben het vermoeden dat er een speciaal headhunters bureau bestaat die uit vele duizenden personen de mensen met de eigenschappen selecteren die veerbootkapitiens tot zo’n ellendig soort maakt. De veerbootkapitien heeft niet als taak, zoals u wellicht zult denken, om mensen en voertuigen van de ene oever naar de andere te brengen. Wel nee. Zijn enige taak is om het scheepvaart verkeer zo optimaal mogelijk te hinderen. Vanuit zijn hoge positie op de brug van de veerboot heeft de kapitein een prima overzicht over het water dat hij honderden malen per dag overvaart. Hij laat de voertgangers, fietsers en auto’s op zijn boot komen en wacht dan net zo lang tot er een schip aankomt. Om precies op dat moment van wal te steken als jij denkt met je schip veilig over zijn straatje kan passeren. Hij heeft voorrang en al was dat niet zo, dan nog moet je hem voor laten gaan omdat hij in veelgevallen zich via een staalkabel naar de overkant trekt. Je moet dus je zeilen laten zakken, of je motor stil zetten, dan nog manier vinden om stil te blijven staan. In plaats van dat de veerpont even lekker doorvaart, gaat hij zo langzaam mogelijk naar de overkant, waar hij gaat liggen wachten op de volgende boot die gehinderd moet worden. Wij zijn grote voorstanders van bruggen met een doorvaart hoogte van een meterje of 12.

De Panic

Deze boot is een klasse apart. Voor haar is geen zee te diep en door haar vernuftig ophaalbare kiel heeft ze niet meer diepgang nodig dan de plassen, die na een fikse regenbui op straat staan. Ze heeft een zo uitgebalanceerd roer dat ze stuurt als een warm mes door de boter. Haar prachtige steenrode kleur steekt helder af in de jachthavens tussen de gewone boten die wit of blauw zijn. Haar machtige boegspriet is versierd met een puntig anker dat onvoorzichtige medewatersporters bij de minste botsing een daverend gat in de romp van hun boot geeft. Haar stoere mast staat fier rechtop en de gloednieuwe hagelwitte zeilen geven haar indien nodig een ongekende snelheid. Diep in haar schoot staat een machtige motor die haar soepel tegen elke windkracht in duwt. Wij vragen ons af waarom er na 1980 überhaupt nog nieuwe boten ontworpen zijn, en hopen dat alles heel blijft, in ieder geval tot we weer in Meppel zijn.